Het intakegesprek
De situatie
Je werkt als vrijwilliger bij een organisatie die activiteiten voor ouderen organiseert. Vandaag heb je voor het eerst contact met een nieuwe deelnemer. Je hebt alleen een naam ‘T. Jansen’ en telefoonnummer gekregen. Je belt deze persoon op voor een intakegesprekje. De telefoon wordt opgenomen en je hoort een stem waaruit je niet direct kan opmaken of het een vrouw of man is. Je weet niet goed wat je moet zeggen, dus je houdt het neutraal en vraagt: “Spreek ik met T. Jansen?”. De stem aan de andere kant bevestigt dat hij/zij inderdaad Teunie Jansen is. Je legt uit wie je bent en vraagt of je wat contactgegevens mag noteren. Na de adresgegevens ben je er nog steeds niet achter of Teunie een man of een vrouw is en je hebt deze gegevens nodig voor het formulier. Je denkt uiteindelijk dat het toch om een man gaat.
Wat doe je?
- Ik maak er een grapje van en zeg: “Nou, ik dacht even dat u een vrouw was door uw naam!”
- Ik wind er geen doekjes om en vraag: “Bent u een meneer of mevrouw?”
- Ik vraag: “Bent u getrouwd of getrouwd geweest?” In de hoop dat ik aan de hand van de naam van de partner iets meer te weten kom.
- Ik vul bij geslacht ‘m’ in, zonder er verder naar te vragen.
- Ik vraag: “Meneer Jansen, wilt u nog iets van mij weten?” Dan hoor ik vanzelf of ik goed zit.
- Ik vraag voorzichtig: “Hoe zou ik u de volgende keer kunnen aanspreken, met meneer of mevrouw?”
Over de situatie
Wanneer je niet zeker weet hoe je iemand kunt aanspreken, kun je door bepaalde aannames te maken ongemakkelijke en kwetsende situaties creëren voor de ander en jezelf. Deze oudere aan de telefoon kan een transgender zijn die pas recentelijk open ervoor uitkomt een vrouw te zijn, na jarenlang in een mannenlichaam gevangen te zijn geweest. Dan kan de opmerking ‘meneer’ confronterend zijn en haar onzekerheid over haar lage stem versterken. Open en eerlijk ergens naar vragen wanneer je niet weet wat de gepaste aanspreekvorm is, is een prettige benadering voor beide partijen. Bijvoorbeeld: ‘Sorry, kunt u mij even helpen, hoe spreek ik u correct aan?’ ‘Heeft u een voorkeur voor hoe ik u aanspreek?’ Of: ‘Wanneer ik meneer of mevrouw moet invullen op dit formulier, wat heeft dan uw voorkeur?’
Gender
Je hoort de term vaak voorbij komen. Maar wat is dat toch, gender? Dit Vlaamse filmpje legt het uit! Sinds 2018 kunnen mensen in Nederland zich ook registreren met gender ‘X’ wanneer zij zich niet eenduidig man of vrouw voelen of zichzelf als genderneutraal zien.
